Door Alexis Bienvenu, Fund Manager La Financière de l'Echiquier.

Uit ervaring weten we dat als we met de rug tegen de muur staan, we soms een onverwachte bron van energie vinden. Het wekt dan ook geen verbazing dat de Verenigde Staten, met de rug tegen de schuldenmuur, onlangs een financieringsbron hebben herontdekt die de afgelopen jaren, zo niet decennia, steeds verder was afgebouwd: de vennootschapsbelasting.

Janet Yellen, minister van Financiën, heeft pas aangekondigd dat de Verenigde Staten van plan zijn om naar een brede wereldwijde consensus over een minimumtarief voor vennootschapsbelasting toe te werken. Dat tarief zou 21% tot 28% moeten bedragen voor winsten die op hun grondgebied worden gegenereerd en minimaal 21% voor winsten die elders in de wereld worden gerealiseerd. Een bescheiden percentage vergeleken met de tarieven die veel landen, vooral in Europa, hanteren.

Maar in de Verenigde Staten is het een revolutie, aangezien de laatste wijziging van de Amerikaanse vennootschapsbelasting juist een verlaging betrof, doorgevoerd door Donald Trump kort na zijn aantreden.

Dat de Verenigde Staten plotseling hun doctrine wijzigen, komt niet alleen doordat de Democraten sinds kort aan de macht zijn. Ze doen dat ook uit eigenbelang, aangezien er op dit moment (bijna) geen grenzen worden gesteld aan de overheidsuitgaven. Het totaal van de begrotingsstimuli waartoe de Verenigde Staten hebben besloten om de coronacrisis te boven te komen, nadert volgens het IMF namelijk 27% van het bbp.

En dat is nog niet alles: er ligt een nieuw plan op tafel dat met name gericht is op de infrastructuur en over een periode van acht jaar kan oplopen tot USD 2.250 miljard. Voorlopig kunnen deze uitgaven gemakkelijk worden gefinancierd met schulden, die voor een groot deel door de Fed worden gekocht. Maar dit mechanisme kan niet tot in het oneindige worden voortgezet.

Als de Amerikaanse economie zich herstelt, mede dankzij deze buitengewone stimuli, heeft de Fed geen geldige reden meer om zoveel schuldpapier op te kopen. In dat geval is er weinig keus: als we het alternatief van torenhoge inflatie uitsluiten – niemand wil dat – rest alleen nog belastingverhoging.

De Verenigde Staten hebben het voordeel dat de meeste landen met hun rug tegen de schuldenmuur staan. Ze kunnen dus rekenen op een brede wereldwijde bereidheid tot samenwerking om de belastingen te verhogen. Natuurlijk zijn Frankrijk en Duitsland hun eerste medestanders ...

Welke gevolgen zal dat hebben voor de financiële markten? Over het algemeen zou de winst na belasting van Amerikaanse bedrijven iets omlaag kunnen gaan. Dat zou gevolgen kunnen hebben voor hun aandelenkoers. Maar niet alle bedrijven zullen op dezelfde manier worden getroffen. Volgens een onderzoek van Bloomberg zullen bedrijven in de sectoren technologie en gezondheidszorg het meeste nadeel ondervinden en de sectoren energie, materialen en basisconsumptie het minste.

Largecaps, die over het algemeen relatief meer winst in het buitenland genereren dan smallcaps, worden het meest benadeeld, vooral omdat de vijf grootste largecaps juist aandelen zijn die verband houden met de technologiesector.

Als de overheidsuitgaven in toenemende mate worden gefinancierd met belastinggeld, zal de staat waarschijnlijk minder obligaties uitgeven. Dat zou de stijging van de rente moeten afremmen. Dat is vooral een gunstige ontwikkeling voor zogenaamde groeiaandelen, zoals de technologiesector. Er zou dus een evenwicht kunnen ontstaan tussen de verschillende soorten effecten.

Deze ommekeer zal dan ook talrijke gevolgen hebben en niemand kan ze op dit moment met zekerheid voorspellen. Behalve het belangrijkste gevolg: door deze duurzamere financieringsvorm zal de financiering van de Amerikaanse staat erop vooruitgaan en zal ze minder afhankelijk worden van schulden. En dat geldt niet alleen voor de VS, maar ook voor veel andere landen die dit voorbeeld zouden kunnen volgen: de samenwerking tussen landen zal minder hinder ondervinden van belastingoorlogen.

Spelbrekers blijven er altijd, maar het komt er vooral op aan hoe groot die zijn. Als er maar een paar 'paradijzen' overblijven, is dat geen probleem. Maar als China daartoe behoort, verandert dat de zaak. De Verenigde Staten kunnen niet toestaan dat China een belastingparadijs voor bedrijven wordt. Gelukkig voor de VS is dat risico op dit moment niet bijzonder groot. Maar op lange termijn?